အစားစားပြီး ဝိတ်ချချင်သူတွေအတွက် ကျန်းမာရေး
ဇွန် ၁၀
လူတိုင်းဟာ ခန္ဓာကိုယ်အချိုးအဆ၊ ဘီအမ်အိုင်၊ သာမန်(၁၈ ဒသမ ၉)မှ (၂၄ ဒမသ၉)အတွင်းရှိရပါတယ်။ ဘီအမ်အိုင်ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်(ကီလိုဂရမ်)ကို အရပ်အမြင့်(မီတာ)နှစ်ထပ်ကိန်းနဲ့တင်လို့ရတဲ့ ရလဒ် ဖြစ်လို့ အလေးချိန်ထိန်းမှသာ ဘီအမ်အိုင် သာမန်အတိုင်းအတာမှာ ရှိနိုင်မယ်။ စာနေတဲ့သူတွေ အစားအစာ ထိန်းပြီး ဝိတ်ချမယ်ဆိုရင် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
အဆီကျ၊ အသားကျစ် ကျန်းမာအောင်လေ့ကျင့်။ ။ ကိုယ်အလေးချိန်ကျပြီး ကျစ်ကျစ်လျစ်လျစ်နဲ့ ကျန်းမာတဲ့ကိုယ်ခန္ဓာရဖို့၊ အဆင့်(၁)က အဆီရှောင်ရမယ်။ ဘယ်အစားအစာကိုမဆို အဝစားသောက်တာ ရှောင်ရမယ်။ ရေဆာရင် ရေသောက်သင့်တယ်။ အချိုရည်၊ ဘီယာ၊ အရက်မသောက်သင့်ဘူး။ အရက်နဲ့ဘီယာ ဟာ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ညစ်နွမ်းစေလို့၊ အရက်၊ ဘီယာသောက်မိရင် ရေများများသောက်ပေးဖို့ လိုတယ်။ အရက်နဲ့ ဘီယာက ခန္ဓာကိုယ်တွင်း မကောင်းတဲ့ကိုလက်စထရော(LDL)ကို တက်စေပြီး အဝလွန်စေတယ်။
လေ့ကျင့်ခန်းကို တစ်နာရီလုပ်သင့်တယ်။ အပြေးလမ်းလျှောက်၊ စက်ဘီးစီး၊ ရေကူးလုပ်ရမယ်၊ နေ့စဉ် စားသောက်လို့ပိုလျှံတဲ့ ကယ်လိုရီဟာ အဆီအဖြစ် မစုဆောင်းဘဲ ချွေးအဖြစ်ထွက်သွားအောင် အားကစားပုံမှန် ကစားစေခြင်းဖြစ်တယ်။ အစာဘယ်ထိထိန်းရမလဲ။ ။ အစာနဲ့ထိန်းကာ ဘယ်အချိန်ထိ လုပ်ရမယ်ဆိုပြီးမေးတယ်။ လှချင်တဲ့ အချိန်ကနေ ပေါ့ပေါ့ပါးပါးနေချင်စိတ်ရှိသေးရင် အစားထိန်းရမှာပါ။ အသက် ၅၀၊ ၆၀ ထိ လှချင်ရင်၊ သည်အချိန်ထိ အစာထိန်းရမယ်။ ပုံမှန်ထိန်းသွားမယ်ဆိုရင် အကျင့်ပါသွားပြီး၊ ရေရှည်ဆင်ခြင် စရာမလိုတော့ဘူး။
ဥပမာ ညနေစာ ထမင်းစား ၁၂ ဇွန်းထက် ပိုမစားရဘူး။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်သုပ်များများစားပြီး စွပ်ပြုတ်ရည် ဗိုက်ပြည့်အောင် သောက်လိုက်ရင် တင်းတိမ်နိုင်ပါတယ်။ စားပြီး အိပ်တတ်တဲ့အကျင့်ကိုလည်း ရှောင်ရမည်။ ဒိန်ချည်တစ်ခွက်နှင့် အာလူးပြုတ် တစ်လုံးဆိုရင် ညစာလုံလောက်တယ်။
အစာဘယ်လိုထိန်းမလဲ။ ။ အစာထိန်းတဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်က လိုအပ်တဲ့အာဟာရလည်းပြည့်ဝမယ့် အစာဖြစ်ဖို့လိုတယ်။ တစ်နေ့တာအတွက် အရေးပါတဲ့ နံနက်စာ၊ နေ့လယ်စာကို စနစ်တကျအကောင်းဆုံး စီမံစားသောက်သင့်တယ်။ အိမ်မှာ ဖွယ်ဖွယ်ရာရာချက်စားသင့်တယ်။ အပြင်အစာတွေက ဘယ်လောက်ပဲ ကောင်းတယ်ပြောပြော၊ စားအုန်းဆီ၊ အရောင်တင်မှုန့်၊ ဓာတုဆေးဝါး၊ အချိုမှုန့်၊ ကြက်သားမှုန့် မကင်းဘူး၊ အပြင်စာ အစားများရင် အချိုမှုန့်၊ ကြက်သားမှုန့်တို့ကြောင့် သွေးတိုးနှင့် နှလုံးသွေးကြောရောဂါဖြစ်တယ်။
အစာနဲ့ထိန်းတယ်ဆိုတာ ကာလတိုမဖြစ်နိုင်ဘူး။ လနဲ့ချီပြီး နှစ်နဲ့ချီပြီး၊ အလိုက်သင့်စားသွားမှ အဝလွန်ခြင်း ကနေ ကာကွယ်နိုင်မယ်။ လူတစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ခံနိုင်ရည်ချင်း မတူညီနိုင်သလို၊ အာဟာရလျှော့ချ၊ ရေလျှော့ချလုပ်ဖို့ဆိုတာ သူ့ရဲ့ခံနိုင်ရည်ရှိမှသာ လုပ်ဆောင်နိုင်မယ်။ ကာလတိုတစ်ခုအထိ ပိန်ရမယ်။ ပြီးရင် ပြန်စားမယ်ဆိုရင်တော့ အဝလွန်ခြင်းနဲ့ မကင်းနိုင်ပါဘူး။
အစာထိန်းခြင်းဖြစ်အောင် ဘယ်လိုစားမလဲ။ ။ ဆီးချို၊ သွေးတိုးမရှိဘူးဆိုသူများ အိပ်ရာကထထချင်း ရေနှစ်ဖန်ခွက်သောက်သင့်ပါတယ်။ ပြီးရင် ကယ်လိုရီများသလား၊ ဝလာမလား စိတ်ကိုဘေးဖယ်ထားပြီး အားပြည့်အောင်စားပေးဖို့ လိုမယ်။ အိပ်ရာကနိုးပြီး တစ်နာရီအတွင်း နံနက်စာ(Breakfast)စားပေးသင့်တယ်။ တစ်ညလုံး အစာမရှိဘဲ နေတဲ့သူက အစာအာဟာရအပြည့်စုပ်ယူပါလိမ့်မယ်။
နံနက်စာအတွက် ကယ်လိုရီနည်းလွန်းရင် တစ်နေကုန်မလန်း နေလို့မကောင်းဘဲ ရှိနေနိုင်တယ်။ များလွန်းရင်လည်း ဗိုက်က လေးပြီး အီလည်လည် ဖြစ်နေနိုင်ပါတယ်။ နေ့လယ်စာအတွက် အသားနဲ့ထမင်းစားလို့ရတယ်။ အဆီ(ဆီ)ကို အတတ်နိုင်ဆုံးရှောင်ပါ။ ဆီပြန်ဟင်း ဖြစ်နေရင် အသားကို ဆယ်ပြီးစားနိုင်တယ်။ အဆီမပါဘူးပေါ့။ ညစာအတွက် လှုပ်ရှားမှုနည်းလာတဲ့ ခေတ်နောက်ပိုင်းမှာ ထမင်း ၁၂ ဇွန်း၊ ပေါင်မုန့် ၂ ချပ်၊ အသီးအရွက် ကြော်(သို့)အသီးအရွက်သုပ်၊ စွပ်ပြုတ်ရည်၊ ဟင်းခါးရည်စသဖြင့် အဆီ၊ အချို၊ ကာဗိုဟိုက်ဒြိတ်၊ ကစီ၊ အသားဓာတ်နည်းတာ စားသင့်တယ်။ တစ်ပတ်ကို နှစ်လုပ်လောက်လျှော့စားရင်း စားကျင့်ရှိသွားနိုင်တယ်။
ညစာမရှောင်ပါနဲ့။ ။ အချို့က ညစာလုံးဝရှောင်တယ်။ လုံးဝရှောင်ခြင်းက ခန္ဓာကိုယ်တွင်းက ဇီဝနာရီကို တိုက်ဖျက်လိုက်တာပဲ။ အူလမ်းကြောင်းက အစာပြတ်လပ်မယ့်အချိန်ရေများများ သောက်တာ လောက်မလုံလောက်ပါဘူး။ လိုအပ်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေလောက်ပဲ၊ အာဟာရမပေးရင် ကြာလာတာနဲ့အမျှ ရောဂါရလာမယ်။ အစာကို အချိန်မှန်မှန်စားသောက်ဖို့လိုမယ်။ လိုအပ်တဲ့အချိန်စားပေးသင့်တယ်။
အစာနဲ့ထိန်းတယ်ဆိုတာ လန်းဆန်းပြီး၊ အားပြည့်နေပါမှ ထိထိရောက်ရောက်၊ စနစ်တကျဝိတ်(Weight)ချနိုင်မယ်။ အစာအရမ်းခံထားပြီးမှ စားမယ်ဆိုရင်၊ ပိုပြီးစားတတ်သလို အချိုတို့ အဆီအဆိမ့်တို့ ပိုပြီးတောင်းတလာတတ် ကာ သတိမထားမိဘဲ စားတတ်ကြပါတယ်။
အသီးအနှံဘယ်အချိန်စားသလဲ။ ။ အချို့ညစာကို သစ်သီးစားတယ်။ သစ်သီးက သဘာဝအတိုင်း ချိုတယ်။ သကြားဓာတ်ဘယ်လောက်ပါဝင်တယ်၊ အတိအကျမတွက်နိုင်လို့ နေ့လယ်ဘက်အဆာပြေစားသင့် တယ်။ အသီးနဲ့အချိုတည်းတာ(အသီးမှည့်စားတာ)ဟာ ဝစေကြောင်း လူအချို့သတိမထားမိကြဘူး။
အစာထိန်းရင် ဘာတွေစားမလဲ။ ။ ဝချင်တဲ့သူတွေက ပရိုတင်း(အသား)ဓာတ်များများစားရမယ်။ အစာစားပြီး ရေသောက်သင့်တယ်။ ပိန်ချင်တဲ့သူတွေက အမျှင်ဓာတ်ပါတဲ့ အစားအစာ၊ အသီးများများစားသင့် ပါတယ်။ အစားမစားမီ ရေအဝသောက်ခြင်းက အစာကြိုက်သလောက် မစားနိုင်တော့ဘူး။ ပန်းကန်ရဲ့ တစ်ဝက် ကို အသီးအရွက်၊ လေးပုံတစ်ပုံကို အသား၊ လေးပုံတစ်ပုံကို ထမင်း၊ ပေါင်မုန့်ထည့်စားနိုင်တယ်။ အချိုရည်၊ ဘီယာ၊ အရက်ရှောင်ရမယ်။
စားသုံးသင့်တဲ့အော်ဂဲနစ်။ ။ သဘာဝအရ ထုတ်လုပ်ပြင်ဆင်ထားတဲ့ အော်ဂဲနစ်အစားအစာဖြစ်သင့်တယ်။ ဥပမာ ဆန်လုံးညိုစား(သို့)ပေါင်မုန့်ကြမ်း စားသင့်တယ်၊ အစက မစားတတ်ပေမယ့်၊ အပြင်မှာ စားသောက်မယ့် အချိန်တိုင်းမှာ ထမင်းဘူးယူသွားပြီး စာပေးရင်းနဲ့ စားနေကျဖြစ်လာမယ်။ ကယ်လိုရီနည်းလို့ ကိုယ်အလေးချိန် လျှော့ချင်သူတွေ၊ ထိန်းချင်သူတွေ စားသင့်ပါတယ်။ ဗီတာမင်နဲ့ အမျှင်ဓာတ်များလို့ ဝမ်းမှန်စေပြီး၊ အသား ပိုကျစ်လျစ်သန်မာလာစေတယ်။ ဆန်လုံးညိုချက်ရင် ရေပိုထည့်ပြီးချက်ဖို့လိုတယ်။
အစာစားခြင်းနှင့် လူနေထိုင်မှုပုံစံပြောင်းလဲသွားတာဟာ ဆယ်စုနှစ် ၃ စုကျော်ခဲ့ပါတယ်။ ယနေ့ လူသားတွေဟာ အထိုင်များတဲ့အလုပ်၊ အဆီအဆိမ့်များတဲ့အစာ၊ အိပ်ရေးပျက်တဲ့ ဇာတ်လမ်းတွဲတွေနဲ့ အလုပ် အကိုင်တည်မြဲရေး စိုးရိမ်နေကြရပါတယ်။ မိသားစုဝင်ငွေတိုးမြင့်လာရေးအတွက် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ဒီပလိုမာများ တစ်ခုပြီးတစ်ခုရယူသင်ယူနေကြရပါတယ်။ အားကစား နေ့စဉ်နာရီဝက်လုပ်ဆောင်ဖို့ ပျက်ကွက် နေပြီး အဝလွန်လာကြပါတယ်။ ဂရုစိုက်ဆင်ခြင်သင့်ပါတယ်။ ။
ဒေါက်တာလွင်သန့်
